Demiryollarında, 2003-2005 yılları arasında uzman kişi ve kuruluşların müşterek çalışmasıyla plan, program ve stratejiler hazırlanmış, ülkenin ve toplumun ihtiyacı, büyüme eğilimleri, küresel ve bölgesel potansiyel dikkate alınarak, bütün ulaşım modlarının eşzamanlı geliştirilmesi bir hükümet kararına dönüştürülmüştür.
2003 yılında 50 yıl sürdürülen ulaşım politikalarında köklü bir değişikliğe gidilerek, adeta yok sayılan demiryolları yeniden devlet politikası olarak kabul edilmiş ve tarihinde görülmedik şekilde yatırım ödeneği arttırılarak büyük bir değişim ve dönüşüm süreci başlatılmıştır.
2003 yılında 2,1 milyar TL olan demiryolu sektörü ödeneği, katlanarak artmış ve 2021 yılında 27,2 milyar TL’ye ulaşmıştır. Demiryolu Sektörü, sektörler içerisinde 2023 hedefleriyle Cumhuriyetimizin yılında ulaşım sistemine damgasını vurmaya hazırlanmaktadır.
Türkiye-Gürcistan (Kars-Tiflis Demiryolu) İnşaatı
Türkiye-Gürcistan Demiryolu İnşaatı’nın yapımıyla; ülkemiz ile Gürcistan, Azerbaycan ve Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasındaki kesintisiz demiryolu bağlantısının sağlanarak tarihi İpek Yolu’nun canlandırılması ve bu şekilde ülkeler arası ekonomik ve kültürel iş birliğinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Demiryolu hattının, ülkemizdeki uzunluğu 79 km, Gürcistan tarafındaki uzunluğu ise 29 km’dir. Türkiye-Gürcistan (Kars-Ahılkelek) Demiryolu Hattı yapımına 2008 yılında başlanmış olup; Ahılkelek-Bakü arasındaki kesimin yenilenme çalışmaları da eş zamanlı tamamlanarak Sn. Cumhurbaşkanımızın katılımıyla 30.10.2017 tarihinde tek hat olarak dizel işletmeciliğe alınmıştır. Hat; çift hatlı, elektrifikasyonlu, sinyalizasyonlu ve telekomünikasyonlu olarak tam kapasite ile işletmeye alındığında; 1 Milyon yolcu ve 6,5 Milyon ton yük taşıma kapasitesine sahip olacaktır. 2034 yılı sonunda ise; 3 Milyon yolcu ve 17 Milyon ton yük taşıma kapasitesine ulaşılacaktır.
- Toplam Tünel Boyu: 18,193 km
- Toplam Delme Tünel Boyu: 6,752 km. (4 Adet – tamamlanmıştır.)
- Toplam Aç Kapa Tünel Boyu: 11,441 km.
- Toplam Viyadük Uzunluğu: 555 m.
- Toplam Altgeçit – Menfez: 131 Adet (Menfez: 97 Adet, Alt Geçit: 28, Üst Geçit: 6)
Marmaray Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi ve Gebze-Halkalı Banliyö Hatlarının İyileştirilmesi
Avrupa yakasında bulunan Halkalı ile Asya yakasında bulunan Gebze ilçelerini kesintisiz, modern ve yüksek kapasiteli bir banliyö demiryolu sistemiyle birbirine bağlamak amacıyla; İstanbul’daki banliyö demiryolu sisteminin iyileştirilmesi ve Demiryolu Boğaz Tüp Geçişi inşa işidir. Üç bölümden oluşmaktadır;
- İstanbul Boğazı altında 1387 metre batırma tünel ile birlikte yaklaşım tünelleri, üç adet yeraltı ve iki adet yerüstü istasyonunun inşası.
- Mevcut Gebze-Halkalı arasındaki 63 km’lik banliyö demiryolu sisteminin hemzeminde üç hatta çıkartılarak iyileştirilmesi ve tamamen yeni elektromekanik bir sisteme kavuşturulması. Hattın 19,2 km Avrupa’da, 43,8 km Asya’da bulunmaktadır.
- 440 adet Demiryolu aracı imali.
Projenin Önemli Amaçları:
- İstanbul’un ulaşım sorunlarına uzun süreli çözümler getirilmesi,
- Var olan banliyö hatlarının işletme problemlerinin ortadan kaldırılması,
- Proje ile Asya-Avrupa kıtalarının deniz altından kesintisiz bir demiryolu sistemi ile birbirine bağlanması,
- İstanbul’un güvenli, konforlu, dayanıklı şehir içi ve şehirlerarası modern bir demiryolu sistemine
- kavuşturulması,
- Yolculuk sürelerinin kısalması ve yüksek sayıdaki banliyö treni yolcusuna daha konforlu bir yolculuk sağlanması,
- Motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazlarından kaynaklanan hava kirliliğinin azalması ve İstanbul’un hava kalitesinin arttırılması,
- İstanbul’un tarihi merkezindeki araç sayısının azaltılarak tarihi ve kültürel çevrenin korunmasına katkı sağlanması,
- İş ve kültür merkezlerine kolay, rahat ve çabuk ulaşım sağlayarak kentin değişik noktalarını birbirlerine yaklaştıracak ve kentin ekonomik yaşamına da canlılık katacak olması,
- Mevcut boğaz köprülerindeki trafik yükünün hafifletilmesi,
- En Önemlisi Asya ile Avrupa’yı demiryolu ile birbirine bağlayarak Asya ve Avrupa yakaları arasında yüksek kapasiteli toplu taşım imkânı sağlanacak olmasıdır.
Gebze-Halkalı Banliyö Hatlarının İyileştirilmesi: İnşaat, Elektrik ve Mekanik Sistemler
Projenin ikinci bölümü olan 63 km uzunluğundaki “Banliyö Hatlarının İyileştirilmesi” kısmen Avrupa Yatırım Bankası (AYB), kısmen de Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (AKKB) tarafından finanse edilmiştir.
Sözkonusu proje; hat işleri, sinyal sistemi, yerüstü istasyonları, işletme, kontrol merkezi ve güç kaynağı sistemi de dahil olmak üzere altyapı ve tüm elektromekanik işlerini kapsamaktadır.
İşin Kapsamı:
- Mevcut (iki hatlı) banliyö hatları iyileştirilecek ve yüzeysel metroya dönüştürülerek hat sayısı 3’e çıkmıştır.
- Güzergahta bulunan toplam 36 istasyon yenilenerek modern istasyonlar haline getirilmiş ve 2 yeni istasyon inşa edilmiştir.
- İki hatta banliyö trenleri çalıştırılmaktadır.
- 3.hat şehirlerarası yük ve yolcu trenleri tarafından kullanılmaktadır.
- Banliyö işletmesi Kazlıçeşme-Söğütlüçeşme arası 18 dakikaya, Gebze-Halkalı banliyö tren hattı ile 185 dakikada kat edilebilen mesafe ise 115 dakikaya inmiştir.
Yüksek Hızlı ve Hızlı Demiryolu Yapımı
Yüksek hızlı demiryolu yapımında, Ankara merkez olmak üzere İstanbul-Ankara-Sivas, Ankara-Afyonkarahisar-İzmir ve Ankara-Konya koridorları çekirdek ağ olarak belirlenmiştir. 15 büyük ilimizin yüksek hızlı trenle birbirine bağlanması planlanarak öncelikle Ankara-Eskişehir, Ankara-Konya, Konya-
İstanbul ve Ankara-İstanbul hatlarında YHT işletmeciliğine başlanılmış ve Türkiye yüksek hızlı tren işletmeciliğinde dünyada sekizinci Avrupa’da altıncı ülke olmuştur. Hedefler doğrultusunda 1.213 km Yüksek Hızlı Demiryolu Hattının inşası tamamlanmıştır.
