Kamulaştırma bedellerinin ödenmesi konusunda çok sayıda hak sahibi devletle mahkemelik. Nedeni de, söz konusu yatırımın kamulaştırılan alana yapılmadan hak sahibine para ödenmez şartının bulunması. Yaşanan mağduriyetler Yargıtay’ın emsal teşkil eden kararıyla sona erdi. Bir itirazı değerlendiren Yargıtay, kesinleşmiş imar planının ödeme için yeterli olacağına hükmetti. Kayseri Barosu Avukatlarından Mücahit Harmancı, kamulaştırmalarda imar planının esas alınacak olmasının mağduriyetleri gidereceğini söyledi.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi, kamulaştırmada hak mahrumiyetlerini önlemeye yönelik emsal olacak bir karar verdi. Kayseri 4. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin Melikgazi Belediyesi ile davacı S.D. arasında geçen davayla ilgili görevsizlik ve ret kararı vermesi, Av. Mücahit Harmancı tarafından Yargıtay’a taşındı. Temyiz itirazını inceleyen Yargıtay, yerel mahkemenin ret hükmünü oy birliğiyle bozdu.
Yargıtay, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin, kesinleşen imar kararının ardından ödenmesi yönünde görüş bildirdi. Gerekçesinde de, imar planı kapsamında dava konusu yerin kısmen yol, park ve 7 katlı konut alanında kaldığı, ancak fiilen el atılmadığı anlaşılsa da; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nda benzer konularda kararlar olduğu anımsatıldı. İmar planında kamu hizmetine ayrılmış yerlere el atılmamış olsa dahi bedeline hükmedildiğine ilişkin kararın gözetilmesi gerektiği vurgulandı. Kararda, “İmar Kanunu’nun 10. Maddesinin amir hükmü uyarınca 1/1000 ölçekli uygulama imar planının kesinleştiği tarihten itibaren 5 yıl içinde davalı belediyece ayrılma amacına uygun olarak kamulaştırma görevinin yerine getirilmemesi ve malikin mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlanması nedeniyle taşınmaz bedeli ödenmelidir” denildi.
Kararda ayrıca, taşınmazın imar planında yol ve park olarak ayrılmış kısımları yönünden işin esasına girilerek hüküm kurulması gerektiği de belirtilerek “Bu nedenle aktif husumet ehliyeti bulunmayan davacıların davalarının reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan ret hükmünün bozulmasına oy birliğiyle karar verilmiştir” hükmü yer aldı.
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi’nin emsal oluşturacak bu kararı, kamulaştırmalarda yaşanan mağduriyetleri sona erdirecek. Daha önce, ilgili belediye tarafından imarda, okul, yol, park gibi kamu hizmetine ayrılan yerler için hak sahiplerine bu hizmetler yapılmadan para verilmiyordu. Artık söz konusu hizmet fiilen getirilmeden de dava açmanın önündeki engeller kalkmış oldu. Yargıtay’ın son kararıyla birlikte kamulaştırmalarda dava açmak ve ödeme yapılması için kesinleşmiş imar planı yeterli olacak. Ayrıca bu karar, benzer davaların İdare Mahkemeleri yerine Asliye Hukuk Mahkemesi’ne açılabilmesinin yolunu da açmış oldu.
Kayseri Barosu Avukatlarından Mücahit Harmancı, kamulaştırma ödemelerinde imar planının yeterli görülmesi ve davalarda Asliye Hukuk Mahkemeleri’nin adres gösterilmesinin önemli olduğunu söyledi. İdare Mahkemeleri’nde davaların genel olarak duruşmasız yapıldığını ifade eden Harmancı, “Ayrıca dava harçlarının ödeme takvimi de Asliye Hukuk Mahkemeleri’nde daha uygun” diye konuştu. Artık benzer davaların Yargıtay görüşü doğrultusunda açılması gerektiğini belirten Harmancı, “Bundan sonra kamulaştırmalardan kaynaklanan mağduriyetler daha hızlı giderilecektir” dedi.