İstanbul’da son 10-15 yılda birçok fabrika arazisi lüks konut projelerine, alışveriş merkezi ve ofis projelerine ev sahipliği yaptı. Şimdi de Kartal’daki fabrika bölgesi ve komşu arsalar bile kıymete bindi.
İstanbul’da son 10-15 yılda birçok fabrika arazisi lüks konut projelerine, alışveriş merkezi ve ofis projelerine ev sahipliği yaptı. Şimdi de Kartal’daki fabrika bölgesi ve komşu arsalar bile kıymete bindi. Dünyaca ünlü mimar Zaha Hadid’in projesi, bölgede beklentiyi yükseltti. ‘Merkezi iş alanı’ ilan edilen bölgeye, 20 milyar dolara yakın yatırım çekileceği hesaplanıyor.
İSTANBUL’un Anadolu yakasında E-5 hattında son 10 yılda önemli dönüşüm yaşanırken, rezidans, otel, ofis, alışveriş merkezi projeleri peşpeşe geldi. Son 2-3 yıldır, özellikle Anadolu Yakası Adliye Sarayı’nın inşaatına ilk kazma vurulduğu günden bu yana, Kartal çok hareketli. Kartal’da ‘sanayi bölgesi’ olarak anılan yaklaşık 550 hektarlık (yaklaşık 5 bin 500 dönüm) arazide 5 yıldır dönüşüm için planlar hazırlanamadı. Proje ilk ortaya atıldığında ve özellikle dünyaca ünlü mimar Zaha Hadid’in üç boyutlu planları ortaya çıktığında büyük heyecan uyandırmıştı.
Mevcut merkezlerdeki çeşitli sıkıntılar ve arsa arzının yetersizliği yeni bölgelerin doğmasını kaçınılmaz hale getiriyor. Yakın geçmişte ve şu anda sanayinin hâkim olduğu şehir içindeki sanayi alanlarının şehir dışına taşınmasıyla, bu alanlar metropoliten karakterine dönüştürülecek. Böylece de, kaliteli ve yepyeni yapıların inşa edileceği alanlar ortaya çıkacağını ümit ediyoruz. Ofis bölgesi olarak gelişecek bu yeni alanlarda, Levent ve sonrasında Maslak’ta yaşanan değişim benzeri dönüşümünü yaşamamız yine parsel bazında çözümleri ve bir takım sorunları beraberinde getirebilir. Gelişmenin en planlı ve en sistematik ilerlemesini “Kentsel Dönüşüm Projeleri”yle sağlamak mümkün.
555 hektarlık alanıyla dünyanın en büyük kentsel dönüşüm projesi olan ve çizimini dünyaca ünlü mimar Zaha Hadid’in yaptığı ‘Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi’ mahkemelik oldu.
Cumhuriyet Halk Partili (CHP) belediye meclis üyesi İbrahim Doğan, Ocak 2009’da hayata geçirilmesi planlanan 10 milyar dolarlık projenin iptali için İstanbul Bölge İdare Mahkemesi’nde dava açtı. Doğan geçtiğimiz hafta mahkemeye verdiği dilekçede belediye meclisinden geçen 389 sayılı kararla kesinleşen planın yasalara, hukuk ilkelerine, İmar Kanunu’na, imar ilkelerine aykırı yapıldığını iddia etti. Mevcut planlı bölgelerin “1/5000 ölçekli Kartal Güneyi Revizyon Nazım İmar Planı” ile birlikte plansız alana alındığını savunan Doğan, 1972-1973 Kartal nazım imar planlarına göre ruhsat ve iskânlı yapıları bulunan vatandaşların bu haklarının söz konusu planla birlikte ortadan kaldırıldığını iddia etti. Dava dilekçesinde, “Planın şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına ve kamu yararına aykırı olduğu ilgili kanun ve yönetmelikleri ile kamu kurum ve kuruluşlarının görüşü alınmamış, planda bütünlük, bir üst derecedeki plana uyma, bilimsellik ve halkın katılım ilkesi, kamu yararı ilkesi çiğnenmiştir.” ifadelerine yer verildi. Dilekçede ayrıca hazırlanan planda, ‘plansız alan’ olarak gösterilen yerlerde imarlı, iskânlı yapılar mevcut olduğu ve vatandaşların işyerleri ve evlerinin bulunduğu belirtildi. Nazım planında emsallerin (KASK) düşürüldüğüne dikkat çekilen dava dilekçesinde, İmar Kanunu gereğince güçlendirme ve tadilat ruhsatı talebinde bulunulması halinde mevcut yapıya nazaran emsal düşüklüğü nedeniyle ruhsat verilemediği belirtilerek, “Olası Marmara depremine karşı bu bölgede bulunan yapıların (ki bu yapılar ruhsatlı ve iskânlıdır) yenilenmesi ve güçlendirilmesinin önüne dava konusu plan ile engel konmuş ve buradaki insanlar kaderleri ile baş başa bırakılmıştır.” görüşüne yer verildi. Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi, İstanbul’u yeniden şekillendirecek olan ‘Üç İstanbul’ projesinden en önemlisi.
2006 yılında İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından dünyaca ünlü altı mimar arasından yapılan seçimle, yeni kent merkezi olarak seçilen Kartal’ın dönüşüm projesi Irak asıllı İngiliz mimar Zaha Hadid’e verildi. Hadid’in Kartal için çizdiği projeler İstanbul’un tamamının çehresini değiştirecek nitelikte. Çizimi tamamlanan proje kültür merkezi, opera binası, göl ve çevresi, kamu binaları, alışveriş merkezi, marinası ve meydanıyla dünyanın en ilginç mimarî eserlerinden oluşuyor.
Kamuoyunda Zaha Hadid planları olarak bilinen ve davalık olan 1/5 bin ölçekli Kartal Merkez Nâzım İmar Planının değiştirilmiş hali de yargıya taşındı. Kartal Belediyesi Başkan Yardımcısı ve İBB Meclis Üyesi İbrahim Doğan, planın iptali ve yürütmenin durdurulması istemi ile ikinci kez dava açtıklarını belirterek “Söz konusu planda yapılan değişiklikler özünü değiştirmedi. Yasalara, imar mevzuatına aykırı olan bu planı uygulatmayacağız, halkın içinde olmadığı bir projeye ‘evet’ demeyeceğiz. Kamusal alanların ranta peşkeş çekilmesine izin vermeyeceğiz” dedi.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin (İBB) 2006 yılında açtığı yarışmada Kartal’daki kentsel dönüşüm projesini hazırlamak üzere seçilen dünyaca ünlü mimar Zaha Hadid’in projesine İbrahim Doğan, ilk olarak 2008 yılında dava açtı. İstanbul 7. İdare Mahkemesi’nde görülen planın iptali ve yürütmenin durdurulması istemli davanın bilirkişi raporu 18 Ocak 2010’da çıktı. Raporda, planın şehircilik ilkeleri açısından eksik ve hatalı olduğu vurgulanarak 1/5 binlik Nâzım İmar Planının uygun bulunmadığı belirtildi.
Üniversiteye de komşu
Mete Özarar, 20 bin metrekare civarında satılabilir alana sahip olacak projeden, 60 milyon lira hasılat elde edilebileceğini ifade etti, yüzde 50’ye varan kat karşılığı teklifi aldıklarını aktardı. Mete Özarar, “Burada yeni Adliye Sarayı’nın yapılacağını öğrendiğimizde, dönüşümün kaçınılmaz olduğunu gördük. Bizim arazimiz de hem dönüşüm bölgesine, hem yeni kurulan iki üniversiteye komşu. Adliye inşaatı başlayınca dönüşüme karar vermiştik. E-5’e 600-700 metre mesafedeyiz. Arcelor Mittal’den TOFAŞ, MAN, Hyundai, Otosan, Arçelik, BekSA, KordSA, Erdemir, Diler Demir-Çelik, Borusan’a kadar vint üretiyoruz. Yıllık ciromuz bu yıl 25-30 milyon Euro olacak” diye konuştu.
